Toelichting geopende Monumenten Binnenwaard op zaterdag 2 september

Bleskensgraaf

wederopbouw kerk uit 1948, gebouwd in de traditionele stijl van de Delftse School.
Interieur
Binnen is prachtig metselwerk te zien uit de tijd van de bouw.
Ook heeft een deel van de inventaris van de oude kerk, die aan het begin van de Tweede Wereldoorlog bij een bombardement zwaar beschadigd was, een herbestemming gekregen. Doopbekkenhouder en preekstoellezenaar dateren uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. De voorzangerslezenaar is gedateerd 1686.
Uitgebreide beschrijving van wapens op het doophek in het verenigingsblad van de historische vereniging De Binnenwaard 2015-2.
Regelmatig zal er orgelspel te beluisteren zijn of is zelf spelen mogelijk voor geoefende orgelspelers (in overleg met de koster)

Deze molen is gebouwd in 1890. In 1623 wordt echter al door de ‘heere van Bleskensgraeff’ aan timmerman Hendrick Willemsz. het recht van wind verleend en toestemming om op een stuk boezemland in de Graafstroom een korenmolen te bouwen. Deze molen is afgebrand in 1647. In 1648 werd op de huidige plaats, ongeveer 100 meter dichter bij het dorp, een nieuwe molen, een wipkorenmolen, gebouwd. Die heeft dienst gedaan tot 1890. Toen is de huidige molen gebouwd, gemaakt van onderdelen van twee oude molens.
Tussen laatste twintig jaar is de molen een aantal keren grondig gerestaureerd en maalvaardig gemaakt.

Een gerestaureerd dieselgemaal, gebouwd als stoomgemaal in 1883, in 1923 verbouwd tot dieselgemaal. Uniek in Nederland is de verticale twee cilinder Bronsmotor. De motor is deze dag in bedrijf te zien. Vlakbij staat een romp van één van de drie ronde poldermolens van de polder Sliedrecht, een wipwatermolen en het elektrische gemaal dat tegenwoordige het water op peil houdt. Vrijwilligers geven u graag uitleg.

Het museum verplaatste zeventiende-eeuwse boerderij uit Gijbeland met uitgebouwde opkamer. Er zijn veel authentieke elementen zoals het kameeldak, vloeddeur, veel verschillende soorten vensters. Binnen mooie authentieke balken, oude tegels en plavuizen. Naast de vaste inrichting worden wisselexposities ingericht. In één van de bijgebouwen  is een Kuiperij ingericht. Alle machines werken en worden gedemonstreerd en er wordt uitleg gegeven. Het was één van de eerste elektrische kuiperijen in de regio. Nieuw in het rijtuigenschuurtje is de grote waag van Graanhandel Blom uit Brandwijk. En u kunt ermee wegen!

De huidige expositie schenkt extra aandacht aan BOER EN WERK. Binnen en buiten zijn de demonstraties van diverse ambachten dit keer gericht op het Boerenwerk: zoals schouw pekken, ruiters maken, touwslaan. Verder de traditionele brocante kraam om even te snuffelen, terras, de poffertjes bakkerij, en deze keer ook verkoop van heerlijk boerenijs.

Brandwijk

Het zaalkerkje, gebouwd in 1897, is typerend voor deze tijd. Het is de tijd dat (opnieuw) groepen de, te liberaal geworden, Nederlandse Hervormde Kerk verlieten en onder leiding van Abraham Kuyper de Gereformeerde Kerken en van Nederland stichtten.

Exterieur
In de voorgevel enkele neoclassicistische elementen te zien zoals lisenen (verticale sierelementen) en de vazen op de hoekstenen. De horizontale lagen zijn gepleisterde speksteenlagen. De pastorie is aangebouwd en samen is het een bijzonder ensemble.

Optreden zangkoor O en U om 11.30 uur

Ottoland

De kerk is gebouwd in 1732 op fundament van een Middeleeuwse voorganger. De oude kerk was in de loop van de tijd zo bouwvallige was geworden dat de dominee de kansel niet meer op durfde.  

Interieur
De houten wand tussen de kerkzaal en de entree en het wulfsel (gewelf) zijn rond 1845 aangebracht. Dit diende ‘ter gemak van het spreken en verwarming’. Op de houten wand die voor een deel achter het orgel verscholen is, zijn verschillende houtimitaties aangebracht.
Bijzonder is de koperen lezenaar, geschonken door twee zussen Maertens, mogelijk ter nagedachtenis aan hun vader Maerten IJsbrants Verhoef, overleden in 1700. Volgens mevrouw C.L. van Groningen, historica, is dit de fraaiste in de omgeving.
Ook de voorzangerslezenaar is bijzonder, de herkomst is onbekend. In de Engelse Presbyteriaanse kerk op het Begijnhof in Amsterdam is een identiek exemplaar aanwezig. Deze Amsterdamse lezenaar is in 1689 geschonken door koning/stadhouder Willem III en zijn vrouw Mary, maar dat de Ottolandse lezenaar van hen afkomstig is, ligt niet voor de hand, maar het kan wel een aanwijzing zijn voor de ouderdom.
In de kerkvloer zijn een aantal grafstenen te zien, een deel ligt ook onder de kerkbanken. Bij de kerk ligt een klein kerkhof, dat nog steeds in gebruik is.
Op de zuidgevel is een kleine zonnewijzer aanwezig. Mogelijk ook daterend uit de tijd van de herbouw.

Optreden van gemengd zangkoor O en U om 10.30 uur.

Regelmatig zal er orgelspel te beluisteren zijn of is zelf spelen mogelijk voor geoefende orgelspelers (in overleg met de koster)

Het Hoge Huis in de polder Laag-Blokland is ongetwijfeld het meest monumentale huis van Ottoland. Er zou op deze plaats een kasteeltje gestaan hebben, daterend uit de 14^de of 15^de eeuw.  
Op een tekening uit de 18^de eeuw is een ruïne te zien met iets van een toren erachter en een boerenhuis ernaast. Het water naast en voor de boerderij wordt nog steeds de gracht genoemd.
Het huidige gebouw dateert hoofdzakelijk uit het midden van 1700. In de voorgevel vallen de grote hoge ramen, de grote vloeddeur en de vorm van het dak boven het voorhuis op. Dit is een afgeknot schilddak.

Hooge Huijs eenmalig te bezichtigen!

Het huis ondergaat momenteel een grote restauratie. De, in de jaren zestig aangebrachte tussenvloer, in de grote kamer in het voorhuis, is verwijderd en daarmee is imposante hoge kamer in ere hersteld. In het achterhuis/voormalige stal worden appartementen gerealiseerd.
Lakerveld Ingenieurs- en Architectenbureau zal deze dag aanwezig zijn met tekeningen en kan een toelichting geven op de genomen verduurzamingen maatregelen. Een belangrijk aspect tegenwoordig bij verbouwingen.

Goudriaan

Hervormde kerk, Noordzijde 17

De oudste gegevens over een kerk in Goudriaan dateren van 1260. Het oudste deel van het huidige gebouw is het koor, stamt uit het midden of de late vijftiende eeuw. De onderste delen van de toren zijn van rond 1500. Oorspronkelijk is het éénbeukige kruiskerk. Half 1700 zijn de dwarsarmen (transepten) afgebroken- die hadden geen functie meer na de reformatie- de materialen zijn gebruikt voor herstel van de kerk na zware stormschade.

Interieur
In de wanden van de kerk zijn nog twee kleine nissen aanwezig die herinneren aan het gebruik van de kerk voor Rooms Katholieke diensten.
De grote koperen kroon is geschonken door Lourens Cornelissen Broer, de andere koperen voorwerpen maakten deel uit van een schenking in 1703.
De eikenhouten preekstoel uit 1642 is gedecoreerd met bladwerkmotieven.
In de vloer zijn oude grafzerken opgenomen.
Naast en achter de kerk ligt het kerkhof, waar nog steeds begraven wordt. Op het oude gedeelte (naast en achter de kerk) ligt een oorlogsgraf. Het gedeelte direct achter de kerk is gedeeltelijk geruimd en bevat geen zerken.

Wijngaarden

In het laagstgelegen dorp in de Alblasserwaard staat een mooi klein kerkje. Volgens pentekeningen zou het vroeger een kruiskerk zijn geweest. Een éénbeukig bakstenen schip van vier traveeën uit vijftiende eeuw is het overblijfsel van een laatgotische kerk. Op het hoge zadeldak, dat door puntgevels wordt afgesloten staat een eenvoudig open vierkant klokkentorentje met spits. Mechanisch torenuurwerk uit de 17de eeuw. In 1982 is de kerk grondig gerenoveerd.

Interieur
de preekstoel dateert uit 1650. Achter de kerk ligt  een klein kerkhof, waar alleen nog bijzettingen plaats vinden.

Optreden van gemengd zangkoor O en U om 13.30 uur

Regelmatig zal er orgelspel te beluisteren zijn of is zelf spelen mogelijk voor geoefende orgelspelers (in overleg met de koster).

Deze dag zetten vermelde monumenten van 10.00 tot 16.00 uur de deuren open. Zij zijn herkenbaar aan blauwe met het logo van Open Monumentendag.